زیستن در جهان های چندگانه

زیستن در جهان های  چندگانه

شفقنا رسانه- شب هادی خانیکی از سری شب‌های بخارا، برای پاسداشت فعالیت‌های این جامعه‌شناس و استاد ارتباطات و رسانه با حضور جمعی از اساتید ارتباطات، فعالان ی، اجتماعی و فرهنگی در کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

به گزارش شفقنا رسانه ،مقصود فراستخواه استاد جامعه شناسی در ادامه این گرامیداشت درباره خانیکی گفت: اگر بخواهم از مارکوزه عاریت بگیرم به گمان بنده خانیکی انسان تک ساحتی نیست انسان چند ساحتی است زندگی خانیکی کوششی است برای رهایی از اینرسی که در دنیای جدید وجود دارد که مدام انسان های تک ساحتی تولید و باز تولید می شود. الان مدام در آموزش و پرورش ما انسان های تک ساحتی تکثیر می شود و در رسانه ها مدام باز تولید می شود در خانیکی یک تمنایی برای زیستن در جهان های گوناگون است. شاید این خصیصه نحوه خانیکی بودن را با مسئله ایران  بتوان گره زد و  بحث من  همین است .چطور می شود که ایران یا ممالک محصوره تا الان  باقی بماند ؟من واقعا تعجب می کنم که چرا ایران با وجود تمام مشکلا ت،حوادث،قحطی ژئوپولوتیک همچنان پابرجا است با این همه خاطره رنج که ما داریم ما در این کشور قحطی ها و خشکسالی های زیادی دیده ایم جنگ ها ،غارت ها دیدیم تا به امروز و اما همچنان  مانده ایم.

او  با اشاره به نحوه خانیکی بودن و مسئله ایران گفت:  سوالی که برایم به وجود می آید این است که مردم این سرزمین در چه دنیاهایی زیسته اند ؟مردم ما در این اعصار در چه دنیاهایی پناه گرفته اند؟تصور می کنم مردم در جهان های بدیل متنوع جایگزین شونده زیسته اند  و هر بار که واقعیتی از زندگی بر سر این مردم آوار شد به تعیبر برگر یک واقعیت جایگزین ساختند و در او پناه گرفتند و ما برای زیستن در این دنیا به جهان های تکه دوزی شده ه ای چند گانه و بدیل و جایگزین پناه گرفته ایم  .من در اینجا چند نمونه را می گویم با حمله اعراب، فردوسی آمد و از نظم کاخی بلند ساخت تا مردم در این خانه زبان فارسی در سنت های حماسه خود و سنت شعری خود زندگی بکنند و کردند .این یک جهان است با آمدن حمله مغول مولانا آمد و از نگاه و زبان دیگر واقعیت های جایگزین را برای مردم آورد و به این سرزمین سوخته روان ساخت و مثنوی را پدید آورد .

فراستخواه افزود:فیزیک دانان هم از چند جهانی صحبت می کنند و ما جهان های گوناگونی برای  صورت بندی مختلف از زندگی دشوار خویش داشتیم  . البته فقط شعر و ادب نبود که این جایگزین ها را فراهم ساخت خاندان ها هم نقش داشتند خاندان های برمکی در وضعیت دشواری خاطره تمدنی دوباره ایرانی را پیدا کردند و یک بیداری تمدنی حافظه ایرانی و تدبیر دولت ایرانی را آوردند.دکتر خانیکی همین خصیصه تاریخی ایرانی را در خود بسط داده است و به تجربه زیسته بدل کرده است خانیکی تکه تکه آنات و اوقات و روز و شب های خود را در جهان بدیل در تردد دارد و  مسافر جهان ها است و زیر آسمان های بدیل و جایگزین شونده این جهان ها حضور پیدا می کند و با واقعیت های بدیل و نشر پیدا می کند دستور زبان آنها را به سختی یاد می گیرد تا بتواند با آنها سخن بگوید .

این جامعه شناس با اشاره به فضیلت های اخلاقی خانیکی بیان کرد: قاعده ت اراده معطوف به قدرت است و خانیکی در ت است و ارداه معطوف به قدرت دارد خب این یک داستان است ولی قاعده ان جی او ها  قاعده موسسه رحمان همراهی برای خیر عمومی است علم وفاداری به حقیقت است حوزه عمومی ،گفت و گوهای گرم اقناعی است ،حرفه ،آموزش های تخصصی دارد من هر چه فکر می کنم این ها داستان ها و گرامرهای متفاوتی دارند که این ویژگی ها در دکتر خانیکی وجود دارد.زیست هم زمان در این جهان های موازی،فضیلت  چند گانه  لازم دارد کسی باید فضیلت های بلوغ یافته ،داشته باشد که در صدر آن  فضیلت ذهن است تا بتواند با این فضیلت های ذهنی و کرداری  در این جهان چند گانه زیست کنند که بخشی از آن ها را  استادان توضیح دادند .

او افزود: خانیکی چه سلوکی دارد تا  من به نحو پدیدار شناختی او را  بفهمم  و درک کنم.خانیکی چه نگاهی به خود و دیگران دارد به نظرم این موضوع جذاب و کشافی است .چرا خانیکی این طرح زندگی را برگزیده مگر در ذهن خانیکی چه خبر است به نظرم تیپ ایده‌آل خانیکی پاسخی است به کسری تاریخی عاملیت انسانی در ایران. جامعه ایران یک کسری تاریخی دارد هنوز با این کسری تاریخی تسویه حساب نکرده است و آن کسری تاریخی این است که کنش در این جامعه کم است عاملیت کارگزاری و ابتکارات کارگزاری و کنش و عمل اجتماعی و فرهنگی اجتماعی فرهنگی و ی در این جامعه نحیف است .عاملیت انسانی مهم ترین متغیر پیش بین آینده ایران است و در اینجا به نظر می رسد ذخیره عاملیت در ایران برای جامعه ای که اگر تغییر نکند ویران خواهد شد، کافی نیست .ما یک چیزی کم داریم و در حال نابودی هستیم و آن  کنش خودآگاه و انتقادی ،در جهت تغییر و توسعه ایران و محافظت از ایران است که کم داریم .

فراستخواه درپایان گفت:خلاقیت کنش کم داریم ابتکارات کنش تنوع لازم را ندارد کنشگران ضعیف اند و در محاسبات شان ایراد وجود دارد هم کنشی کم داریم نتیجه اش این است که پویا شناسی در ایران کم داریم .ما نیاز داریم به خانیکی و نمونه های چون  او که  کنشگر است و در جهان های چند گانه حضور پیدا می کند و فضیلت های لازم را دارد خانیکی  باید عالم خیال خود را بسط دهد  تا بتواند در جهان های جایگزین حضور و تردد کند کاری که آموزش و پرورش نمی کند و اولین اقدام اش این است که خیال دانش آموزان را در همان ابتدا سرکوب می کند.